Mỗi năm trong chu kỳ 12 năm được đặt tên theo một con vật khác nhau, được gọi là con giáp. Các con giáp này không chỉ là biểu tượng thời gian, mà còn liên quan đến tâm linh và các tín ngưỡng truyền thống. Vậy sự tích và ý nghĩa của 12 con giáp là gì?
Sự tích 12 con giáp Trung Quốc
Trong truyền thuyết Trung Hoa có nhiều câu chuyện nói về sự tích 12 con giáp nhưng phổ biến nhất và ăn sâu vào tiềm thức người đời là do Ngọc Hoàng tổ chức một cuộc thi thố. Chọn ra 12 con vật tượng trưng cho 12 tháng trong năm và mỗi năm sẽ cử một con vật trông coi hạ giới thay mình.
Chuyện kể rằng: Ngọc Hoàng là người đặt tên cho muôn loài, trong vô số con vật Ngài không biết nên chọn loài vật nào có đủ tài, xứng đáng để giao trong trách cai quản thế gian, dùng tên của chúng để gọi theo từng năm. Qua hồi lâu suỹ nghĩ, Ngọc Hoàng bèn nghĩ ra cách là tổ chức một cuộc thi; các loài vật tham gia sẽ phải trải qua thử thách vượt chướng ngại vật, băng rừng, vượt suối, qua núi cao.
Muôn loài đều háo hức đi thi để đến được thiên môn. Trên đường đi Chuột đã gặp Trâu và cùng đi. Khi đến một con sông chảy siết, Trâu siêng năng lại thạo sông nước nên băng qua sông dễ dàng. Chuột thấy vậy liền nhảy lên lưng Trâu để qua sông, khi đến bờ Trâu tưởng rằng mình là người chiến thắng đầu tiên, ai ngờ lúc này Chuột bất ngờ nhảy từ trên lưng xuống trước mặt Trâu và là người đứng trước. Trâu ngậm ngùi đứng vị trí thứ 2.
Hổ là loài có sức mạnh, chúa tể muôn loài nhưng cũng đành ở vị trí thứ 3. Thỏ nhanh nhẹ, khéo léo nhưng gặp khó khăn thì phải băng qua sông rộng nên về thứ 4. Loài Rồng có khả năng bay lượn nhưng trên đường đi còn được giao nhiệm vụ cứu người dân qua cơn hoả hoạn nên chỉ có thể về đích thứ 5. Về kế tiếp sau đó lần lượt là Rắn, Ngựa, Dê, Khỉ và Gà. Chó và Lợn cũng là những con vật chăm chỉ, nhanh nhẹn nhưng do còn ham ăn ham chơi nên chỉ đứng thứ 11 và 12.
Trong tín ngưỡng Trung Hoa luôn đề cao tư tưởng Âm Dương Ngũ Hành và điều đó có liên quan đến việc con người chọn ra 12 con giáp nói trên do tín ngưỡng thờ tụng và tầm quan trọng của chúng trong niềm tin, gần gũi với đời sống của con người.
Ý nghĩa của 12 con giáp
Ý nghĩa của 12 con giáp thường được hiểu như là biểu tượng cho những phẩm chất tích cực trong cuộc sống, như sự thông minh, táo bạo, nhanh nhẹn, cần cù, kiên trì, trung thực và sự tương tác tích cực với thiên nhiên.
Các con giáp không chỉ là những ký hiệu mang đầy màu sắc và hình tượng, mà còn chứa đựng những giá trị văn hóa và triết lý. Thông qua việc quan sát và tìm hiểu về tính cách của mỗi con giáp, người ta cũng có thể áp dụng chúng để phản ánh và dự đoán các khía cạnh trong cuộc sống cá nhân. Điều này thường được thực hiện bằng cách xem xét ngày tháng năm sinh của mỗi người và so sánh với chu kỳ 12 năm, tạo nên một phương pháp truyền thống để hiểu về tính cách và dự đoán vận mệnh của mỗi người.